Przerost migdałków – problem dla laryngologa

Migdałki są ważnymi elementami układu odpornościowego – stanowią część tzw. układu immunologicznego organizmu. Spośród kilku skupisk tkanki tego układu rozmieszczonych w gardle, najczęściej przerostowi ulega migdałek gardłowy (tzw. trzeci) i migdałki podniebienne (tzw. boczne). Na przerost tych migdałków wpływ zasadniczy mają stany zapalenie związane z oddziaływaniem na organizm czynników zewnętrznych, takich jak: wirusy, bakterie, alergeny, substancje drażniące (w tym dym papierosowy, enzymy i kwasy obecne w gardle w chorobie refluksowej). Niekiedy przerost migdałków związany jest z chorobami ogólnoustrojowymi, które zaburzają funkcjonowanie układu odpornościowego.

Czy trzeba operować?

Niewielki przerost migdałków nie jest wskazaniem do ich usunięcia, świadczy on o reakcji na okresowo występujące czynniki zapalne. W przypadku zaawansowanych i przewlekle występujących zmian zapalnych istnieje ryzyko występowania powikłań wynikających z obecności ogniska stanu zapalnego. Ponadto, poprzez duży przerost, migdałki często powodują obturacje (blokowanie) dróg oddechowych. W wyniku tej sytuacji może dojść do niedotlenienia organizmu. Jest to szczególnie niebezpieczne dla dzieci, dla których skutkiem tego stanu chorobowego może być pogorszenie warunków rozwoju, nadpobudliwość psychoruchowa, trudności z koncentracją, problemy z nauką.

Komplikacje towarzyszące przerostowi migdałków:

1. Chrapanie, bezdechy
Przerost migdałków charakteryzuje się najczęściej trudnościami w oddychaniu przez nos, chrapaniem, otwieraniem ust podczas snu, czy też bezdechami. Skutkiem takiego stanu rzeczy jest wysuszenie i uszkodzenie śluzówki jamy ustnej i gardła. Przejawem tego może być ból gardła zgłaszany przez dziecko rano po przebudzeniu i ustępujący w ciągu dnia. Uszkodzona śluzówka dróg oddechowych jest bardzo podatna na infekcje. Dzieci z przerostem migdałków chorują częściej a ich infekcje trwają dłużej i często kończą się powikłaniami np.: zapaleniem zatok, zapaleniem uszu, zapaleniem oskrzeli i płuc. W niektórych sytuacjach może dojść do przewlekłych zmian zapalnych zatok przynosowych i uszu, w takich przypadkach niezbędna może być interwencja zabiegowa.

2. Niedosłuch
Przewlekłe, wysiękowe zapalenie uszu objawia się niedosłuchem utrzymującym się po infekcji. Cechą charakterystyczną jest obecność płynu w jamie bębenkowej oraz niedosłuch, któremu nie towarzyszy jednak bólu uszu.

3. Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych
Manifestuje się ono zaburzeniami drożności nosa, bólami głowy w okolicy czoła i oczu, kaszlem występującym w nocy i nad ranem. W przypadku stwierdzenia cech przerostu migdałków lub ich powikłań należy skontaktować się ze specjalistą otolaryngologiem.

Jaka operacja?

Decyzję o wykonaniu operacji migdałków podejmuje lekarz specjalista na podstawie przeprowadzonego wywiadu, badania oraz obserwacji skutków leczenia farmakologicznego. Operacja usunięcia migdałka gardłowego trwa ok. 20 minut i przeprowadzana jest w znieczuleniu ogólnym. Zwykle po usunięciu migdałka trzeciego, który stanowi ognisko stanu zapalnego, udaje się zapobiec dalszym powikłaniom.

Warto wiedzieć

Należy pamiętać, że przez około 6 tygodni po usunięciu migdałków występuje okres spadku odporności organizmu, podczas którego dziecko szczególnie narażone jest na infekcje. W tym okresie trzeba unikać miejsc, w których dziecko może być narażone na infekcje, takich jak przedszkole, żłobek, szkoła, place zabaw. Przez ten czas warto zadbać o poprawę odporności, w czym pomocne jest leczenie klimatyczne poprzez wyjazdy, czy też preparaty poprawiające odporność organizmu. W tym okresie, z racji słabej wydolności układu odpornościowego, należy unikać szczepień profilaktycznych i innych szczepionek.