Operacje i zabiegi
Przeprowadzane operacje i zabiegi:- klasyczna i endoskopowe operacje nosa, przegrody,zatok (FESS), w tym metoda balonikową – cewnikowanie zatok (CEZ), nieoperacyjne udrażnianie ujść zatok,
- operacje migdałków,
- usuwanie brodawczaków i innych zmian z błon śluzowych nosa,
- operacje jamy ustnej i gardła.
I. Przygotowanie do operacji
Operacje nosa i zatok odbywają się w znieczuleniu ogólnym.
Operacja trwa ok 1 godz.
Pacjent jest nieświadomy i nic nie czuje.
Pacjent zgłasza się do szpitala w dniu operacji a wychodzi dnia następnego rano.
W przypadku osób nie obciążonych chorobami przewlekłymi, niebiorących przewlekle leków obowiązuje następujące przygotowanie do operacji.
Badania do operacji:
(badania laboratoryjne - krew, mocz, EKG – wykonujemy ok 14-21 dni przed terminem operacji)
- Szczepienia WZW B * - patrz niżej
- TK (tomografia komputerowa zatok) - okno kostne - konieczne skierowanie od lekarza, nagranie na płytce CD - należy sprawdzić czy otwiera się w komputerze - badanie jest ważne 2 lata!
- Badania krwi - ważne 4-6 tyg - morfologia, glukoza na czczo, sód, potas, kreatynina, grupa krwi, APTT, INR, HCV, AgHBs
- Badanie ogólne moczu - ważne 4-6 tyg
- RTG płuc z opisem!– ważne 4-12 tyg. (o terminie ważności decyduje lekarz kwalifikujący do operacji) – konieczne skierowanie od lekarza
- EKG – ważne 4-6 tyg
- u osób po 40 roku życia – zaświadczenie od lekarz rodzinnego lub internisty o stanie zdrowia i branych lekach.
W przypadku osób z chorobami przewlekłymi wymagane jest zaświadczenie od stosownego specjalisty stwierdzające brak przeciwskazań do znieczulenia ogólnego
(w tym wypadku może być konieczne wykonanie dodatkowych badań).
*Szczepienia WZW B - są nieobowiązkowe ale zalecane
Tryb przyspieszony – 3 dawki w ciągu 3 tyg, po 4 tyg operacja, po 6 m-cach dawka przypominająca.
Tryb zwykły – 2 dawki w ciągu 4 tyg, po 6 tyg operacja, po 6 m-cach dawka przypominająca.
W przypadku osób już szczepionych, jeżeli od terminu szczepień minęło > 5 lat lub nie ma pewności co do prawidłowości odbytych szczepień - brak dokumentacji - należy oznaczyć w krwi poziom „anty HBs” - poziom < 10 sugeruje konieczność wykonania szczepień przypominających. Od dawki przypominającej do operacji wymagany jest okres ok. 7 dni.
Nie należy się szczepić i odczulać (szczepionki p/alergiczne) w okresie krótszym niż 7-14 dni od terminu operacji. W przypadku pacjentów planujących odczulanie można je rozpocząć nie wcześniej jak 2-3 tyg. po operacji - po wcześniejszym skonsultowaniu tego faktu z lekarzem operującym.
Kobiety miesiączkujące powinny zaplanować termin operacji po miesiączce i nie później jak 10 dni przed jej wystąpieniem.
W przypadku nagłego pogorszenia zdrowia, infekcji, temp > 37,5°C, kaszlu, bólu gardła, zaostrzenia objawów choroby przewlekłej należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem kierującym lub szpitalem.
3-4 tyg. przed planowan operacją nie należy stosować aspiryny i jej preparatów (kwas acetylosalicylowy - np. Acard, Polcard i inne), Ketonalu, Ibupromu, środków obniżających krzepliwość krwi - np. Imbiru.
W dniu operacji pacjent jest na czczo - zakaz picia i jedzenia, żucia gumy ok. 6 godz. przed zgłoszeniem się do szpitala!
Niezbędne leki należy przyjąć wieczorem lub wcześnie rano z niewielką ilością wody – ok 10 ml. Pacjent zgłasza się z kompletem badań j.w. + ich xero. Nie można mieć pomalowanych paznokci, makijażu, biżuterii - pierścionki, obrączki, łańcuszki i inne wartościowe przedmioty należy zostawić w domu.
II. Informacje o przebiegu okresu pooperacyjnego
- pobyt w szpitalu - 1 doba z noclegiem
- transport do domu samochodem prywatnym lub taxi - zakaz samodzielnego prowadzenia pojazdów mechanicznych przez 3 dni po operacji – wpływ leków anestetycznych
- 3-7 dni po operacji zatkany nos, bóle okolicy nosa, zębów, głowy, zaburzenia smaku i węchu - mogą utrzymywać się w niewielkim stopniu w niektórych przypadkach do 6 tyg.
- 2-3 tyg. - unikanie wysiłku fizycznego, dźwigania, pływania, latania samolotem
- 4-8 tyg. - okres rozpuszczania szwów w nosie
Wizyty kontrolne
- Po 7-14 dniach od operacji - usunięcie płytek, endoskopia pooperacyjna - zabieg dwustronny - należy mieć ze sobą kartę informacyjną ze szpitala!
- Po 21-30 dniach - kontrola gojenia.
III. Postępowanie w okresie pooperacyjnym
- Antybiotyk – od godz. 20 w dniu wypisu co 12 godz. - 7-10 dni po operacji z probiotykiem - np. Trilac 2-3 godz. po antybiotyku
- Exacyl 3×1 tab. – lek poprawiający krzepliwość krwi do ok. 7 dni po operacji
- Lek przeciw bólowy - tylko przy bólu - Pyralgin 3×1 lub Paracetamol 3x 500 mg
- Płukanie nosa butelką np.: Sinusrinse (patrz płukanie zatok - vademecum pacjenta) – od następnego dnia po operacji – 3 x dziennie po wcześniejszym - ok. 15 min. - założeniu do nosa kremu- Alantan - na patyczku do czyszczenia uszu wprowadzamy do obu dziurek i delikatnie wciagnięciu do tyłu.
Nie płuczemy nosa w przypadku wystąpienia krwawienia z nosa - przerwa 1 dzień.
Nos oczyszczamy wciągając wydzielinę do tyłu - do gardła. Do dmuchania nosa do przodu wracamy nie wcześniej jak po 9 dniach od operacji.
Nie stosujemy leków rozrzedzających krew - aspiryna, Ketonal oraz kropli i leków do nosa poza zleconymi przez lekarza operującego.
W okresie pooperacyjnym (7-14 dni) niekiedy może wystąpić:
- Krwawienie z nosa – żywo czerwona krew spływająca po gardle lub cieknąca z nosa strumieniem. Krwawieniem nie jest wydzielina czerwona- śluz spływający, zmieszany z krwią
(dziennie w zatokach wydzielane jest ok. 500 ml śluzu! – śluz przesącza przez opatrunki i skrzepy – i to nie jest krwawienie).
W przypadku krwawienia – struga cieknącej z nosa żywo czerwonej krwi!-należy położyć na 15min okład z lodu na kark lub specjalny zamrożony woreczek żelowy. Przy utrzymującym się krwawieniu należy skontaktować się ze szpitalem lub lekarzem. - Ból gardła - mogą wystąpić afty - należy skontaktować się z lekarzem rodzinnym lub szpitalem.
- Zaburzenia drożności nosa które wystąpiły nagle w okresie kiedy drożność nosa była już dobra - możliwość powstania krwiaka - należy skontaktować się z lekarzem lub szpitalem.
- Stan podgorączkowy często utrzymuje się do kilku dni po operacji. Jeżeli temperatura przekracza 38°C i stan ten utrzymuje się dłużej niż 24 godz. należy skontaktować się z lekarzem lub szpitalem.
- Wysypka - może być wynikiem uczulenia na leki - należy skontaktować się z lekarzem.
- Ból brzucha lub biegunka - może być rekcją na antybiotyk - należy skontaktować się ze szpitalem lub lekarzem.
- Osłabienie, złe samopoczucie - u osób wrażliwych następuje osłabienie organizmu związane z braniem antybiotyku.
- zaburzenia czucia w okolicy wargi górnej, kości nosowej, czasami policzków - drętwienie (przemijające - 3-8 tyg.).